Grawemeyer Award voor Louis Andriessen

Voor zijn opera La Commedia krijgt Louis Andriessen de prestigieuze Grawemeyer Award 2011. Ook Amerika waardeert de lefgozer uit Holland. 

foto: Francesca Patella

Honderdduizend dollar, ruim 75 duizend euro. Dat bedrag mag componist Louis Andriessen (71) tegemoetzien vanuit Louisville, Kentucky. De som is hem toegekend door de Grawemeyer Foundation. Sinds 1985 onderscheidt die stichting elk jaar een compositie uit de klassiek-hedendaagse hoek. Tot Andriessens illustere voorgangers behoren collega’s als Kaija Saariaho, John Adams en Pierre Boulez.

Andriessen ontvangt de prijs voor zijn ‘film-opera’ La Commedia, die in 2008 tijdens het Holland Festival in première ging. Een probleempje met de prijsuitreiking is er wel, meldt Andriessen. ‘Ik heb ze meteen gezegd dat ik op 14 april niet kan. Die dag krijgt mijn stuk Anaïs Nin z’n Londense première. Een ingewikkeld geval, daar móet ik bij zijn. We zoeken nu een andere datum.'

Grote kans dat de prijs Andriessen in de Verenigde Staten op een ruimer publiek komt te staan. Hij geldt als een licht provocatieve eigenheimer. ‘Zelfs op z’n zeventigste blijft hij een lefgozer’, schreef The New Yorker dit voorjaar, toen Carnegie Hall zich voorbereidde op een grootschalig Andriessenfestival. Het programma bevatte onder meer een concertante uitvoering van La Commedia.

 

Gedeelten uit Andriessens tocht door de Onderwereld, op tekst van Dante, Vondel en het Oude Testament, waren trouwens al eerder te horen aan de Amerikaanse westkust. ‘Onontkoombaar goddelijk’ concludeerde de Los Angeles Times. The New York Times had vooral oor voor de ‘dreunende, vaak slingerende opeenvolging van akkoorden die verschillende uithoeken van de onderwereld verbeelden.’

Andriessen en Amerika onderhouden al jaren een warme relatie. Wat de componist betreft begon die met de jazz van Stan Kenton en het motowngeluid van The Supremes. Later zoog het legendarische In C van Terry Riley hem de minimal music in.

Aan die repetitieve klanken - Amerika’s eerste eigen bijdrage aan de ‘serieuze’ Europese muziek - gaf Andriessen in de jaren zeventig een eigen draai met Stravinskyritmiek, rockinstrumenten en hier en daar een jazzakkoord. ‘Ik denk dat Amerikanen horen dat ik oprecht van hun muziektraditie houd’, verklaart de componist.’ Behalve erkenning leverde het hem als compositiedocent aan het Haagse conservatorium een constante stroom van Amerikaanse studenten op.

Over de besteding van het geld heeft hij hooguit een voorlopig idee. ‘Toevallig had ik voor morgen al een gesprekje staan met de musici van het Asko|Schönberg. Ik vermoed dat die bij een enkel project wel wat hulp kunnen gebruiken. Nu onze politici Amerika als gidsland hebben ontdekt, dreigt de dood in de pot. Hartstikke dom: als grote broer het doet, zal het wel goed zijn. Eeuwen cultuur stellen ze zomaar in de waagschaal.’