Het NedPhO geeft een eresaluut aan Yakov Kreizberg

Met zijn eerbetoon aan de in maart overleden chef-dirigent Yakov Kreizberg leverde het Nederlands Philharmonisch Orkest de aangrijpendste minuut van het seizoen.

Natuurlijk had Yakov Kreizberg van zijn afscheid een feestje willen maken. Na acht seizoenen chef-dirigentschap bij het Nederlands Philharmonisch Orkest (NedPhO) wilde hij zijn laatste avond openen met het levenslustige pianoconcert van Schumann. Na de pauze zou dan een zonnig stukje Dvorák klinken, de Achtste symfonie, ideaal om de zomer mee te beginnen.

Die partituren stonden inderdaad op de lessenaars, dinsdagavond in het Concertgebouw. Maar Yakov Kreizberg was er niet meer bij. Hij overleed half maart op 51-jarige leeftijd, na een slopende ziekte waarvan hij het orkest de aard nooit heeft onthuld. Hartmut Haenchen, Kreizbergs voorganger, schoot te hulp. Tijdens het slotapplaus legde hij zijn bloemen plechtig op de bok.

Het eerbetoon begon al buiten aan de gevel, met het grote portret van een fiere, kaarsrechte Kreizberg. Binnen kon het condoleanceregister worden getekend, terwijl de dirigent op tv-schermen viel te zien onder de treurmarsachtige klanken van het tweede deel uit Beethovens Zevende symfonie.

De Amsterdamse hommage moet zijn weduwe, overgekomen uit Monte Carlo, goed hebben gedaan. Zoals ze zal waarderen dat het NedPhO z'n voorman sinds zijn overlijden doorlopend heeft herdacht. Als eresaluut aan Yakov heeft elke gastdirigent aan zijn programma een compositie toegevoegd. De afgelopen maanden kwamen Bach en Sjostakovitsj voorbij, maar ook Sibelius en Wagner.

Hartmut Haenchen koos het Adagietto uit Mahlers Vijfde symfonie. Vorig najaar hoorde hij dat deel nog vanuit de zaal, tijdens het feestconcert dat Kreizberg gaf met het 25-jarige NedPhO. Het atletische fysiek van de Amerikaanse Rus was toen al aangetast, maar het musiceren klonk energiek, doelgericht en dwingend als altijd.

Haenchen hield het ingetogen, met soms een opflakkerende maat. De slotnoot vergleed in een stilte die zich niet zomaar liet verjagen. De macht van de muziek en de herinnering aan Kreizberg balden zich samen tot de aangrijpendste minuut van het seizoen.

De chef zou hebben geapplaudisseerd voor Martin Helmchen, zijn jeugdige protegé die uit het klavier een gave Schumann haalde. En ongetwijfeld had hij Hartmut Haenchen op de schouders geklopt vanwege de intens neuriënde cellomelodie waarmee Dvoráks Achtste symfonie begon.

Dit najaar treedt Marc Albrecht aan bij het Nederlands Philharmonisch. Zijn voorganger leeft voort in het Yakov Kreizberg Fonds, dat het orkest in staat stelt om de troost en de opwinding van klassieke muziek te verbreiden in ziekenhuizen, verzorgingscentra en scholen.